Historie
(diverse bronnen zijn gebruikt voor dit artikel)
Oud mysterieus ras
Naar wordt aangenomen is de Barbet een zeer oud ras. Kynologen zijn het niet geheel eens over zijn afkomst, maar vermoedelijk kwamen zijn voorouders met de Arabieren mee naar zuid-oost Frankrijk. Ten tijde van de Merovingen (450 – 750 n.C.) was Gallië bedekt met enorme wouden en de landbouw was nog maar weinig ontwikkeld. De belangrijkste vorm van bestaan was de jacht, waaronder drijfjacht op middelgroot en groot wild. De hiervoor gebruikte hondenrassen waren lopende honden, doggen en windhonden. Deze hondenrassen waren voorbehouden aan de adel. In die tijd bestonden er nog geen herders-, voorstaande of gezelschapshonden. De “gewone man” ontdekte de Barbet als alternatieve jachthond. De Barbet was gemakkelijker te voeden dan de dog en minder druk en onstuimig dan de lopende hond. Bovendien was dit hondenras wel toegestaan voor het gebruik door de “gewone man” in de jacht op vooral kleiner wild en gevogelte en als beschermer van vee en erf.
Roemruchtig ras
Sinds de middeleeuwen (tot ca. 1500 v.C.) was de Barbet in Europa bekend onder de naam “Waterhond”. Zijn rasnaam “Barbet” kreeg hij vermoedelijk echter pas in de 16e eeuw. Er zijn diverse tekeningen van Barbets gevonden uit die tijd. Hij werd afgericht voor de jacht op eenden en zwanen. De Franse natuuronderzoeker Buffon (1707-1788) vermeldt in zijn “histoire naturelle”, dat door de Italiaanse wetenschapper Lazzaro Spallanzani een Barbet teef werd gebruikt om de allereerste succesvolle kunstmatige inseminatie uit te voeren in 1779: zeker een claim op roem!
De Barbet komt ook voor in het werk Faust van Goethe. Professor Faust is geobsedeerd de ultieme kennis te vergaren teneinde de wereld te begrijpen. Op een avond bestudeert hij een oud boek over magie. Het lukt hem dan contact te leggen met de ‘geest van de Aarde’. De geest, die Faust ziet als een sterfelijk en nietig persoon, wijst hem echter af. Faust is zeer teleurgesteld en denkt zelfs aan zelfmoord. Echter de kerklokken die het Paasfeest aankondigen weerhouden hem hiervan. De volgende dag maken Faust en zijn assistent Wagner een ochtendwandeling. Terug op huis aan, worden zij gevolgd door een zwarte hond: een Barbet! Eenmaal thuis begint Faust aan de vertaling van het Evangelie volgens Johannes. De hond wordt onrustig en neemt vervolgens de gedaante van de duivel Mephisto aan.
Voorouder van andere hondenrassen
Hoewel hiervoor geen onweerlegbaar bewijs voor bestaat, wordt de Barbet beschouwd als vermoedelijke voorouder van diverse langharige rassen met een min of meer wollige en gekrulde vacht (Poedel en Bichon). Het hondenras Briard, gebruikt als herdershond, is waarschijnlijk afkomstig van een kruising tussen de Barbet en de Beauceron. Een ander hondenras mogelijk afgeleid of familie van de Barbet is de Epagneul, een snelle Spaanse jachthond, die op zijn beurt de voorouder van de Spaniels is. In de Pyreneeën heeft de Barbet volgens bepaalde bronnen bijgedragen aan het ontstaan van de Catalonische Herdershond (aan de Spaanse kant) en aan het ontstaan van de Pyrenese Herdershond (aan de Franse kant). Bovendien wordt aangenomen de Barbet werd gebruikt in kruisingen met de Braque français of de Duitse kortharige pointer die tot de Griffon leidden.
Slechtere tijden
In de 18e eeuw werd de vachtkleur van honden een criterium voor hun populariteit. Unikleuren zoals zwart en wit hadden de publieke voorkeur.
Zwarte en witte Barbets werden met Spaniels en andere staande honden gekruist tot de zogenaamde kleine Barbet en de Poedel. Later werd er met deze beide rassen apart verder gefokt. De poedel met krulvacht en weinig wol paste beter bij de toenmalige smaak en werd daardoor populairder. De Barbet werd zeldzamer en aan het einde van de 19e eeuw werd de Barbet bijna uitsluitend nog als jachthond gebruikt door stropers en boeren. Als gevolg stierf het ras welhaast uit en verdween de Barbet bijna van de Franse kynologische rassenlijst. Tijdens het interbellum echter werd de Barbet herontdekt door een Franse jager toen hij een hond die een melkkar trok als zodanig herkende. Hoewel deze hond geen stamboom had, kan worden aangenomen dat deze man de kenmerken van het ras goed kende. Uit deze Barbet werd in 1927 een nest geboren. Een zekere Dr. Vincenti kocht een teefje Houri uit dit nest en zette de kennel Barbochos Reiau de Prouvenco op, die later door zijn dochter werd voortgezet. Na de tweede wereldoorlog had, net als veel andere hondenrassen, ook de Barbet als ras veel schade opgelopen.
Herontdekt ras
Echter in de jaren 70 begonnen enkele enthousiastelingen met het opnieuw fokken van Barbets. In de jaren die volgden werden vaak honden gebruikt die niet waren geregistreerd en werden poedels ingezet om de populatie te versterken. Daarnaast bestond nog steeds de oudere Barbochoslijn van Dr. Vincenti en in Duitsland werd in de negentiger jaren deze lijn voortgezet onder de kennelnaam Poppenspäler. Er werden kruisingen geïntroduceerd met zowel de Portugese als de Spaanse waterhond, van wie werd aangenomen dat ze van gelijke oorsprong waren. Huidige stambomen die verder gaan dan de vijfde generatie kunnen dan ook voorouders bevatten waarvan de oorsprong niet geregistreerd is (die dus zelf geen stamboom hebben) of waarvan het niet duidelijk is of ze inderdaad in de stamboom thuis horen. Als rasvereniging willen we derhalve meer onderzoek doen naar de mate van zuiverheid van de Barbet als ras en hoe we ons daartoe moeten verhouden met betrekking tot de ontwikkeling van het ras in de toekomst.
Gewild en geweldig ras
Gelukkig verheugt de Barbet zich tegenwoordig weer in een stijgende populariteit. En met recht, door zijn vrolijke en speelse karakter is het een uitermate vriendelijke hond die goed past in een gezin met of zonder kinderen. Zo is het een lust voor het oog te zien met hoeveel plezier de Barbet het water in rent en er rond springt en duikt. Het is daarbij belangrijk te melden dat dit vooral te danken is aan het zorgvuldige werk van verantwoordelijke clubfokkers.
Nous sommes tous des barbetiers!
Wist u overigens dat het ras in het Frans zijn eigen woordenschat heeft? Zo wordt een mannetje barbet genoemd, een volwassen vrouwtje: barbette, een reu puppy: barbichet, een teef puppy: barbichette, een jonge reu: barbichon, een jong vrouwtje: barbiche èn de liefhebber van het ras: barbetier.